Rondom de moskee van Cordoba hebben altijd een groot aantal legenden, gezegden en volkstradities gedraaid, gevoed door de aura van mysterie die het monument uitstraalt. De eeuwenoude geschiedenis en de grote persoonlijkheden die de moskee hebben doorlopen, hebben bijgedragen tot de verrijking van deze volkskennis, die deel uitmaakt van de geschiedenis van Cordoba en zijn moskee.

Een van de meest verspreide legenden over de bouw van de Moskee van Cordoba is de Legende van de Engel. Volgens dit verhaal werd de Moskee gebouwd volgens een engelachtig visioen dat Abderramán I kreeg terwijl hij rustig lag te slapen in het Paleis van al-Ruzafa, in Cordoba. Zo verscheen een engel in een droom aan de emir en verweet hem alle hulp die Allah hem had geboden. Abderramán I was de enige overlevende van zijn geslacht die van Damascus naar al-Andalus was geëmigreerd, en na zegevierende veldslagen vestigde hij zich uiteindelijk als emir van het schitterende Cordoba. Daarom vroeg de engel hem: “Wat heb je voor Allah gedaan, wat heb je hem in ruil gegeven? De volgende ochtend werd de emir wakker met het idee om een van de grootste moskeeën ter wereld te bouwen.

De legende van de Gevangene is een van de bekendste legendes die in de Moskee van Cordoba rondgaat. Volgens deze legende werd een jonge christelijke man die als tuinder werkte, verliefd op een Arabisch meisje dat in zijn winkel kwam winkelen. De jongen vroeg haar ten huwelijk, en zij beloofde zich tot het christendom te bekeren om zijn vrouw te worden. Dus had het meisje alles klaar voor het huwelijk. Maar op de avond dat het meisje gedoopt zou worden, doodden Arabische soldaten haar en gooiden haar lichaam in de rivier. Ze namen ook de tuinman gevangen en bonden hem vast aan een van de zuilen van de moskee. Tijdens zijn gevangenschap, en om zijn geloof niet te verliezen, graveerde de geketende man met zijn eigen nagels een kruis in de marmeren zuil, dat u kunt zien als u een van de rondleidingen door de moskee van Cordoba volgt.

Volgens de volksoverlevering heeft de Fontein van Santa Maria, gelegen in de Patio de los Naranjos van de Moskee van Cordoba, verrassende eigenschappen. Volgens de legende kunnen alleenstaande vrouwen die het water drinken uit de tuit van de Fontein van Santa Maria die het dichtst bij de olijfboom staat die hem bewaakt, trouwen. Het is dus een traditie onder de ongetrouwde vrouwen van Cordoba om uit de fontein te drinken als zij willen trouwen.

Onder de duizenden zuilen van de Moskee van Cordoba, is er een die wordt beschermd door een scherm dat een van de andere populaire legenden bevat die de Moskee van Cordoba rijk is. Volgens het verhaal verspreidt de zuil een onaangename zwavelgeur als men er met een munt op krast. Zo verspreidde zich onder de Cordovaarse bevolking het gerucht dat de zuil was uitgehakt in de ingewanden van de hel zelf. Een legende die later een wetenschappelijke verklaring kreeg. Volgens onderzoekers is de geur die de zuil verspreidt het product van de chemische reactie die ontstaat wanneer een metalen voorwerp met zwavelzuur wordt ingewreven. Een andere legende die de ronde doet over de zuilen van de moskee van Cordoba is die over de geneeskrachtige werking ervan. Onder de bevolking van Cordoba werd gezegd dat de zuilen ziekten konden genezen, wat sommige burgers ertoe bracht stukken van de zuilen af te scheuren om ze mee naar huis te nemen.

Een van de weinige legendes van de moskee waarin de hoofdpersoon een dier is, is de legende van de os. Hoewel er geen bewijs is voor de authenticiteit ervan, is het een algemeen verspreid gerucht onder de bevolking van Cordoba. Volgens de legende vindt het beeld van een os, dat zich naast de preekstoel van de hoofdkapel bevindt, zijn oorsprong in de islamitische tijd. Zo werd het beeld van de os gebeeldhouwd ter ere van een mooie witte os, die werd gebruikt om de kolommen van de werken van de Moskee te vervoeren. Bij het uitladen van de laatste zuilen stierf de os, uitgeput, ter plekke. Daarom werd op verzoek van de eigenaar het beroemde beeld ter ere van de os gebouwd.

In de mihrab van de Moskee van Cordoba hangt een grote gouden ketting boven het plafond. Men zegt dat de gouden ketting in zijn mooiste tijden zo lang was dat hij zelfs om zichzelf heen draaide. Volgens het verhaal is hij tegenwoordig veel korter vanwege de bisschoppen die de tempel later hebben bezet. Telkens als de katholieken een regeling moesten treffen of goederen moesten kopen, sneden ze een stuk van die ketting af. Daarom komt de gouden ketting tegenwoordig niet eens meer tot aan de vloer van de tempel.