Het menselijk leven verscheen in Griekenland en Kreta blijkbaar even vroeg als in andere delen van Europa en Klein-Azië. Sommige vondsten in Thessalië, Anatolië, Syrië en de Nijldelta bewijzen dat er in de vroege steentijd nederzettingen van jagersgemeenschappen bestonden. Het was een periode van overvloed. Het klimaat was iets warmer dan tegenwoordig en er was een enorme rijkdom aan voedsel. Uit deze periode zijn in Griekenland en Klein-Azië echter slechts enkele oppervlakkige vondsten gedaan.

Aan deze oude levensvormen kwam langzaam een einde door de ijstijd. Maar sommige gebieden in het oosten en zuiden van de Egeïsche Zee bleven onbevroren en ondergingen niet de vegetatieatrofie die heel Europa aantastte. In vergelijking met de noordelijke gebieden boden Kreta, Sicilië, Syrië en Palestina een ideale context voor ontwikkeling. Er is echter nooit bewijs gevonden van vroege nederzettingen. Dit kan verschillende redenen hebben.

Rond 9000 v.C. smolten de laatste gletsjers van de ijstijd en werd het klimaat warmer en constanter. Vanaf de 7e eeuw lijkt het klimaat al te zijn zoals het huidige mediterrane klimaat nu is. Vooral op Kreta was de situatie beter dan in de rest van de Egeïsche Zee. Talrijke valleien boden beschutting voor een goede groei van fruit en planten, de zomerhitte werd gematigd door de wind en de winterkou door de nabijheid van de zee.

Er waren veel vruchten, vissen en bijna alle soorten groenten die we nu kennen. Maar terwijl het op het Griekse vasteland wemelde van de wilde dieren, waren er op Kreta geen grote roofdieren meer. Maar de rotsachtige kust bood een goede bescherming tegen vijandige aanvallen. Terwijl de zanderige baaien een perfecte locatie waren voor de veilige bouw van boten.

De oudste geavanceerde beschavingen vestigden zich daar, waar ze niet voortdurend tegen de natuur hoefden te vechten om te overleven. Kreta was zo’n land, dus tijdens de steentijd en de vroege bronstijd waren er belangrijke migraties uit Mesopotamië en Klein-Azië die het eiland bewoonden en hun culturen meebrachten.