Naast het semi-mythologische volk van Tartessos waren de twee belangrijkste inheemse groepen van het Iberisch schiereiland, waarop een groot deel van de mythologie van het land is gebaseerd, de Iberiërs en de Kelten. Op deze pagina concentreren we ons op de Kelten.

Het Keltische Spanje deelde veel aspecten met de Kelten uit de rest van Europa in die tijd. Hun gewoontes leken op die van de Kelten in Gallië. Zij stonden bekend om hun grote vaardigheid met metaalbewerking en waren verantwoordelijk voor de verspreiding van de ploeg op het schiereiland. Ze waren ook grote krijgers en werden zeer gewaardeerd als huurlingen.

Zoals voor elke pre-romeinse periode, is alle informatie die we hebben over de mythologie van deze tijd op het Iberisch schiereiland gebaseerd op archeologische vindplaatsen, literaire bronnen en vooral inscripties geschreven in het Latijn (dus allemaal uit de Romeinse tijd). Een van de bekendste onderdelenvan dit volk was echter hun godheden. Ze waren polytheïstisch, dus hun pantheon bestond uit verschillende soorten godheden.

In de eerste plaats zijn er de heilige wezens van pan-Keltische essentie, dat wil zeggen die waarvan de verering gedeeld werd door alle Keltische gemeenschappen in Europa. De drie meest relevante waren Lugh, de Matres of Matronae, en Epona.

• Lugh was de meest geciteerde en belangrijkste van alle goden, en voor de Kelten van Spanje was hij een zonnegod. Hij wordt beschouwd als het evenbeeld van de Griekse god Hermes.
• Matres of Matronae, wat Latijnse woorden zijn voor respectievelijk moeder en matrone, waren vrouwelijke godheden. Zij werden vereerd als godinnen van de vruchtbaarheid en het moederschap en werden gewoonlijk voorgesteld als drie vrouwen die samen zaten naast symbolen van vruchtbaarheid zoals manden of hoorns met ladingen fruit en brood, of gewoon baby’s.
• Epona was de godin van de paarden en de vruchtbaarheid. Ze werd geassocieerd met water, genezing en dood. Haar associatie met de dood komt voort uit het oude geloof dat paarden gidsen waren voor zielen van de aardse wereld naar het hiernamaals. Verder was ze een liefdadigheidsgodin en de enige Keltische godheid die in Rome werd geëerd met haar festival, de Eponae.

Tot deze groep behoren ook andere godheden die minder vaak in de grafschriften en pictogrammen voorkomen, zoals Cernunnos, Sucellus en Airon.

• Cernunnos was een godheid die werd geïdentificeerd als een gehoornde man en in verband werd gebracht met vruchtbaarheid, wedergeboorte en rijkdom. Hij werd ook beschouwd als de god van alle wilde dieren en symboliseerde kracht en macht.
• Sucellus was de god van de landbouw, de bossen en de geneeskunde. Hij werd afgebeeld als een bebaarde, sterke man van middelbare leeftijd met een lange hamer en een biervat.
• Airon was de god van de onderwereld. Hij had zowel negatieve als positieve eigenschappen. In zijn positieve aspect was Airon de god van het leven. Hij werd geïdentificeerd met water en plantengroei, beide bronnen van leven afkomstig uit de onderwereld. In negatieve zin verscheen hij als de god van de dood, aangezien de onderwereld de plaats was waar, in deze prechristelijke godsdiensten, de zielen van de doden geacht werden heen te gaan.

 

In de tweede plaats is er een aantal lokale goden die verband houden met natuurlijke en astrale elementen. Het is de moeite waard om het belang van de maan te benadrukken, vooral in de noordelijke regio’s van Spanje. Strabo vermeldt belangrijke vereringen in verband met een naamloze godin in verband met de maan. Het is ook bekend dat voor de Kelten in Spanje offers zeer belangrijk waren, of zoals de oude Grieken ze noemden, hekatombe ( κατόμβη), verwijzend naar een religieus offer van ἑhonderd ossen. Het is ook bekend dat zij in deze tijd de kunst vande waarzeggerij gebruikten en daarvoor hun toevlucht namen tot dromen, vogels, ingewanden, vuur, water en soms het offeren van gevangenen.