Vampirische figuren behoren tot de mythologische wezens waaraan onbekende ziekten worden toegeschreven en worden vaak gebruikt om kinderen bang te maken om iets te doen of te vermijden. Soms werd de rol van bloedzuiger toebedeeld aan de tuberculosekinderen van de koning of de leden met longziekte van rijke families.

In Noord-Spanje hebben we de Guajona (Guaxa), een zeer magere oude vrouw, met een gelig, ruw gezicht, vol wratten en haar. Haar handen zijn zwart en knobbelig en haar voeten zijn als die van een vogel. Ze draagt een zwarte mantel van top tot teen. Overdag verbergt ze zich onder de grond, om ‘s nachts tevoorschijn te komen en geruisloos in de schaduw van huizen te sluipen, waar ze door ramen loert en de huizen van gezonde kinderen of jongeren binnendringt. Ze bijt hen met haar ene tand, zuigt hun bloed en laat hen verkleurd en verzwakt achter.